Δώρα σε αγνώστους... - Αθηνά Μαλαπάνη (Λογοτεχνικό Δωδεκαήμερο Χριστουγέννων 2020)

Ξύπνησε όπως πάντα νωρίς το πρωί, παρόλο που ήταν Χριστούγεννα... Ή μάλλον ακριβώς επειδή ήταν Χριστούγεννα. Αυτά τα ιδιότυπα Χριστούγεννα που θα τα περνούσε μόνη της, μακριά από τα παιδιά της, τα εγγόνια της, τους συγγενείς και τους λιγοστούς φίλους. Οι συνθήκες άλλαξαν λόγω της πανδημίας ή μήπως θα άλλαζαν ούτως ή άλλως και θα κατέληγε μόνη μια τέτοια εορταστική μέρα; 

Η κυρία Αλκμήνη ήταν μια γυναίκα 73 ετών. Όχι δεν ήταν ηλικιωμένη ούτε φυσικά και γριά. Ήταν μια ώριμη κυρία που ήξερε να κρατά τις ισορροπίες στη ζωή της και να φροντίζει τον εαυτό της. Συνταξιούχος δασκάλα, ήξερε από αγάπη, φροντίδα, προσφορά και δοτικότητα. Όμως τώρα είχε απομείνει μόνη... Τα παιδιά της μακριά και ο σύζυγός της ακόμη πιο μακριά, σε μιαν άλλη διάσταση, ίσως στον Παράδεισο, όπως τον αντιλαμβάνεται ο καθένας μας...

Εκείνο το χριστουγεννιάτικο πρωί ξύπνησε νωρίς, αλλά δεν πήγε στην εκκλησία. Προσευχήθηκε μόνη της μπροστά στο εικονοστάσι της κάμαράς της για την υγεία και την ειρήνη όλου του κόσμου. Πάντα σεβόταν όλη την ανθρωπότητα, ποτέ δεν έκανε διακρίσεις ούτε έδειχνε ρατσισμό. Μάλιστα, πολλές φορές συμμετείχε σε ποικίλες εθελοντικές δράσεις για να προσφέρει βοήθεια σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, σε ανθρώπους που οι υπόλοιποι, οι δήθεν σπουδαίοι και ισχυροί, τους είχαν αποκλείσει. Μετανάστες, πρόσφυγες, ανύπαντρες μητέρες, τοξικομανείς, κακοποιημένες γυναίκες και παιδιά, άστεγοι, άνθρωποι μόνοι και εγκαταλειμμένοι...

Το ίδιο έκανε και εκείνη τη χριστουγεννιάτικη μέρα. Αφού ήπιε τον καφέ της -παραδοσιακό ελληνικό με βαρύ χαρμάνι που πότισε όλο το σπίτι- κι έφαγε ένα μελομακάρονο που η ίδια είχε φτιάξει με τη συνταγή της μητέρας της, ξεκίνησε την πορεία φιλανθρωπίας της. Έτσι την αποκαλούσε. Είχε ετοιμάσει από το βράδυ μικρά πακέτα με φαγητό και χριστουγεννιάτικα γλυκά, όλα χειροποίητα από την ίδια. Τα είχε φτιάξει μόνη της, ανέκαθεν λάτρευε τη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική. Όλοι στο περιβάλλον πάντοτε την επαινούσαν για την δεινότητά της στην κουζίνα και την ασύγκριτη δεξιοτεχνία της. Είχε φτιάξει γαλοπούλα γεμιστή με κουκουνάρι, ρύζι καστανό και ξηρά δαμάσκηνα. Μπελαλίδικο πιάτο, αλλά το απαιτούσαν οι περιστάσεις. Είχε φτιάξει και γαλοπούλα σούπα, όπως την έκανε η μητέρα της, την σκεφτόταν πολύ τελευταία... Και το τελικό φαγητό ήταν χοιρινό με σέλινο, δεν μπορούσε να λείπει, ήταν αυτό που έφτιαχνε η γιαγιά της και το είχε μάθει από την εφηβεία της... Πέρα από τα χριστουγεννιάτικα φαγητά, δεν έλειπα και χριστουγεννιάτικα γλυκά. Μελομακάρονα με παραδοσιακή πολίτικη συνταγή της πεθεράς της που είχε μικρασιατική καταγωγή, κουραμπιέδες με φρέσκο βούτυρο γάλακτος και δίπλες, όπως τις έφτιαχνε η γιαγιά της -από την πλευρά του πατέρας της- στην Πελοπόννησο.

Στην Πελοπόννησο, φτιάχνουμε δίπλες για να διπλώσει το καλό! έλεγαν πάντοτε οι ντόπιοι. Μόνο που για εκείνους το καλό ήταν οι γάμοι και οι βαπτίσεις αγοριών... Λες και είναι σίγουρο ότι ένας γάμος καταλήγει πάντα στην ευτυχία ή ότι οι βαπτίσεις των κοριτσιών δεν είναι ευτυχές και χαρμόσυνο γεγονός...  Άνοιγε φύλλο και προσπαθούσε να το κάνει όσο πιο λεπτό μπορούσε. Κατόπιν, το τηγάνιζε γυρίζοντάς το με επιδεξιότητα με δύο πιρούνια. Αφού άφηνε τις δίπλες να κρυώσουν, ετοίμαζε το σιρόπι με θυμαρίσιο μέλι που αγόραζε από έναν μαθητή της που είχε χόμπι τη μελισσοκομία. Το καλύτερο ήταν η φέτα λεμονιού μέσα στο σιρόπι που έδινε μια ιδιαίτερη μυρωδιά. Στο τέλος, πασπάλιζε με τριμμένο καρύδι. Η προετοιμασία αυτού του γλυκού ήταν μια ιεροτελεστία για την κυρία Αλκμήνη. Της έφερνε στον νου εικόνες του παρελθόντος, την προετοιμασία του γλυκού με τη συντροφιά της γιαγιάς της, τη δεξιότητα που απαιτούσε το φύλλα, η αφράτη ζύμη που τηγανιζόταν σε ζεστό ελαιόλαδο, οι μυρωδιές από το μέλι και το λεμόνι...

Τα πακέτα ήταν έτοιμα. Πρώτη στάση ήταν η απέναντι πολυκατοικία. Στο υπόγειο έμενε μια χήρα μητέρα με ένα γλυκύτατο μωράκι! Δεν μπορούσε να μην την βοηθήσει και να ομορφύνει τα Χριστούγεννα! Άφησε δυο-τρία πακέτα με φαγητά και γλυκά και μια σακούλα με ρουχαλάκια και λίγα παιχνίδια για το παιδάκι διακριτικά έξω από την πόρτα τους κι έφυγε αθόρυβα, καθώς φανταζόταν πόση χαρά θα γέμιζαν οι ψυχούλες και των δύο... 

Η επόμενη στάση ήταν το υπόγειο της πολυκατοικίας λίγα μέτρα πιο κάτω, όπου έμεναν μετανάστες. Πολλοί μαζί και κάτω από άθλιες συνθήκες. Μπορεί να είχαν διαφορετική εθνικότητα και θρησκεία από την κυρία Αλκμήνη και να μην γιόρταζαν τα Χριστούγεννα, αλλά δεν παύει να ήταν άνθρωποι.

Και γι’ αυτούς ήρθε ο Θεός στη Γη... μονολόγησε η κυρία Αλκμήνη αφήνοντας μερικά πακέτα, ζεστά ακόμη από το φαγητό.

Συνέχισε να περπατά λίγο ακόμη δίνοντας μερικά πακέτα που της είχαν απομείνει σε μερικούς άστεγους και πάμπτωχους που κοιμούνταν στον δρόμο. Έβλεπε τα ικετευτικά βλέμματά τους, υγρά και τόσο ειλικρινή... Δεν χρειαζόταν να πουν ευχαριστώ, τα μάτια έλεγα τα πάντα...  

Το κρύο είχε αρχίσει να δυναμώνει. Η κυρία Αλκμήνη επέστρεψε σπίτι της. Έβγαλε τα παπούτσια της και φόρεσε τις ζεστές, μάλλινες παντόφλες της. Δεν έβγαλε το ταγιέρ της ούτε τα σκουλαρίκια της. Εορταστική μέρα ήταν, ας έμενε όλη της ημέρα στολισμένη. Κοιτάχτηκε στον καθρέπτη και το είδωλό της της επιβεβαίωσε ότι ήταν ακόμη ωραία. Ακόμη κι ένα γερασμένο πρόσωπο με ρυτίδες και ατέλειες έχει τη δική του ομορφιά και χάρη. Κάθε ρυτίδα είναι και μια διαδρομή ζωής, μια αιτία άγχους ή ένας λόγος για χαμόγελο...  

Ειλικρινά αναρωτιέμαι γιατί κάποιοι λένε ότι δεν μπορούν να δουν τον Χριστό... Εγώ Τον είδα σήμερα στα πρόσωπα τόσων ανθρώπων που βοήθησα, που μου έκαναν την τιμή να μοιραστούμε τα φαγητά και τα γλυκά που με τόσο μεράκι έφτιαξα, που τα μάτια τους μου είπαν τα μεγαλύτερα ευχαριστώ και τις πιο γλυκές κουβέντες που θα μπορούσα να ακούσω ποτέ... Αυτός είναι ο Χριστός, εκεί είναι ο Χριστός... Μέσα στα μάτια κάθε ανθρώπου, μέσα στα μάτια τα δικά μας... Ας μην τον αναζητάμε αλλού... Είναι δίπλα μας και μέσα μας κι είναι πολύ πιο απλό να Τον ανακαλύψουμε...   Το μόνο που χρειάζεται είναι αγάπη... Γιατί ο Θεός είναι Αγάπη! 

 Αθηνά Μαλαπάνη, Φιλόλογος-Συγγραφέας