Συνέντευξη με τον λογοτέχνη Μιχάλη Τζανάκη - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

 

Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήσει μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» (ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ 4ο ΤΟΜΟ γίνονται δεκτές έως τις 31/12/2020 - ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ: ΕΔΩ) και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν. Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του τέταρτου τόμου της «Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία έχει συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book.

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τον λογοτέχνη, Μιχάλη Τζανάκη, ο οποίος συμμετέχει στην «Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό του έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΙΧΑΛΗ ΤΖΑΝΑΚΗ

1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Μοίρασμα σκέψεων, συναισθημάτων, εικόνων, ιδεών, μια μεγάλη αγκαλιά διαφορετικών ανθρώπων που τους ενώνουν όλα τα παραπάνω.

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Η λογοτεχνία ήταν και παραμένει ένα ανοιχτό και μαγικό «παράθυρο» σε κόσμους που ονειρευτήκαμε, φανταστήκαμε και εν τέλει θα θέλαμε να ζήσουμε μέσα τους, είτε ως πρωταγωνιστές, είτε ως κομπάρσοι.

3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Η ποίηση απαιτεί συναισθηματική εγρήγορση. Το συναίσθημα σήμερα δεν έχει ζωτικό χώρο στη ζωή μας. Ο τεχνοκρατισμός, ο υλισμός, και καθετί που προάγει την ιδιοτέλεια την ίδια στιγμή υποσκάπτει τις ευαισθησίες μας. Χωρίς ευαισθησία, δεν υπάρχει ποίηση.

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Ταξίδι χωρίς προορισμό, κατάδυση σε σκοτεινά και βαθιά νερά, δοκιμασία των συναισθηματικών αντοχών μας.

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Πριν δέκα περίπου χρόνια με άρθρα, αλλά κυρίως χρονογραφήματα που μάλλον ξάφνιασαν το αναγνωστικό κοινό. Ήταν θέμα χρόνου η συγγραφή λογοτεχνικών κειμένων. Έκτοτε έχουν εκδοθεί οκτώ έργα, μυθιστορήματα, συλλογή διηγημάτων, ένα ευθυμογράφημα και μία μυθιστορηματική βιογραφία του οπλαρχηγού Μιχάλη Κόρακα. 

Η επικοινωνία, αλλά και η μαγεία της διαδικασίας κυοφορίας του έργου, το «παίδεμα» να δέσει η ιστορία και οι ήρωες με εξιτάρει κάθε φορά.

6. Γιατί γράφετε;

Νιώθω  πως με το γράψιμο αφήνω ένα στίγμα που το έχω ανάγκη. Εγωισμός; Ανάγκη; Αυτοπεποίθηση; Κοινωνικότητα; Πραγματικά δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια τι σε ωθεί σε όλη αυτή την περιπέτεια.

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Μέχρι τώρα πολύ-συλλέγω! Ιστορίες που άκουσα, βιώματα, φαντασία, ένα ιδιότυπο «τούτι-φρούτι» εικόνων που έζησα ή ήθελα να ζήσω, ένας κόσμος που βρέθηκα ή που θα ήθελα να βρεθώ μέσα του.

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Ιστορικές νουβέλες κυρίως. Ο βασικός λόγος είναι ότι ψάχνοντας, μαθαίνεις πολλά πράγματα και βιώνεις ένα ιστορικό χρόνο που σου κίνησε το ενδιαφέρον να ζήσεις.

9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.

Το 2013 εκδόθηκαν οι ιστορικές νουβέλες «5.13΄ακριβώς» και «Χαμένες ζωές». Το 2014 το μυθιστόρημα «Ρέθυμνο-Ιθάκη», ενώ το 2015 η πρώτη έκδοση της μυθιστορηματικής βιογραφίας του φοβερού οπλαρχηγού του 19ου αιώνα, Μιχάλη Κόρακα «ο αιώνας του Καπετάνιου». Το 2017 από τις εκδόσεις «24 Γράμματα» το ευθυμογράφημα «Τραγ…ελλαδικά», ενώ τον ίδιο χρόνο θα ξεκινήσει η συνεργασία με τις εκδόσεις «Ραδάμανθυς» και θα εκδοθούν η νουβέλα «Καταιγίδα», η συλλογή διηγημάτων «Μια σταγόνα δάκρυ» (2018) και το 2020 η ιστορική νουβέλα «Μυρίζοντας μόνο γιασεμί». Ενδιάμεσα επανεκδόθηκε από τον ίδιο εκδοτικό οίκο ο «αιώνας του Καπετάνιου».

Διηγήματά μου περιλαμβάνονται σε συλλογικές εκδόσεις του εκδοτικού οίκου «Παράξενες Μέρες» και υπάρχουν και αρκετές βραβεύσεις σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς πεζογραφίας και ποίησης.

10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο που έχει τίτλο: «Μυρίζοντας μόνο γιασεμί».  

Τον περασμένο Νοέμβριο, όταν βρέθηκα στον χώρο ιστορικής μνήμης στην Κοραή 4, συγκλονίστηκα τόσο, που σχεδόν άμεσα άρχισα να γράφω. Τα υπόγεια κρατητήρια της Κομαντατούρ με τα εκατοντάδες ακιδογραφήματα ήταν άλλη μια τραυματική εμπειρία από το πέρασμα των ναζί. Η φράση που αποτελεί και τον τίτλο του βιβλίου με συγκλόνισε διαβάζοντάς την σε έναν τοίχο του υπογείου.

«24 ώρες χωρίς νερό, χωρίς φαΐ, μυρίζοντας μόνο γιασεμί». Μια φράση που από μόνη της με οδήγησε στη λογοτεχνική έκφραση όλων όσων είδα και ένιωσα εκεί μέσα.

11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Κάθε ώρα που μπορείς να αφοσιωθείς στον «κόσμο» που δημιουργείς. Σίγουρα τις βραδινές ώρες μπορείς να συγκεντρωθείς καλύτερα, αφού δεν σε αποσπούν διάφορα πράγματα.

12.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Δεν νομίζω πως η κρίση είναι ανασταλτικός παράγοντας. Ίσως μέσα απ’ αυτή να έχει και περισσότερες προσλαμβάνουσες εικόνες και ερεθίσματα, αρκεί να μην αντιμετωπίζει ο ίδιος σοβαρά βιοποριστικά προβλήματα. Σε αυτήν την περίπτωση αφοσιώνεται αλλού…

13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Ποσοτικά είναι πάντα πλούσια, ποιοτικά θα πρέπει να επιλέξεις με προσοχή.

14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

Η έννοια του best seller δεν αποτελεί πάντα διαπιστευτήριο ποιοτικής υπεροχής, όπως κάθε ευπώλητο προϊόν μπορεί να σχετίζεται με πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες, χωρίς αυτό να σημαίνει πως βιβλία που έγιναν best seller δεν άξιζαν την προσοχή του κοινού. Άλλωστε δεν πρέπει να προτρέχουμε, καθώς η λογοτεχνία θέλει «ωρίμανση» και αυτή απαιτεί χρόνο. 

15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Η μαγεία του χαρτιού είναι αναντικατάστατη. Καλώς ή κακώς ποτέ δεν θα έβαζα τέτοιο δίλημμα, τουλάχιστον ως προς το λογοτεχνικό είδος.

16.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Να ακολουθεί με πίστη και το ένστικτό του και να δοκιμάζει πράγματα. Κανείς δεν γεννιέται λογοτέχνης. Αλλά για να φτάσει κάποιος να «γράψει» καλά πρέπει πρώτα να διαβάσει όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα.

17. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Τα «ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας» της Λένας Διβάνη.

18. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Από σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες ξεχωρίζω την καταπληκτική γραφή και το απαράμιλλο λογοτεχνικό ήθος της Τέσυς Μπάιλα. Από παλαιότερους η Λιλή Ζωγράφου και από κλασικούς φυσικά Καζαντζάκης και Βιζυηνός. 

Αν μιλήσουμε γενικότερα, ξεφεύγοντας από το χώρο της λογοτεχνίας, ο φοβερός και τρομερός Βασίλης Ραφαηλίδης κείται μακράν στις προτιμήσεις μου.

19. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

«Τη νύχτα έπαιζε με τις σκιές» της Τ. Μπάιλα, η «Αγάπη άργησε μια μέρα» της Λιλής Ζωγράφου, η «Εκτέλεση» του Φρέντυ Γερμανού, ο «Χριστός ξανασταυρώνεται», ενώ εκτός λογοτεχνίας το «χαμένο Νόμπελ» του Κ. Αρκουδέα, η ιστορική μελέτη του Δ. Χαριτόπουλου «Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων» και όλα μα όλα τα βιβλία του Β. Ραφαηλίδη.

20. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Νομίζω πως για κάθε συγγραφέα που ανοίγεται στον ωκεανό της λογοτεχνίας το «ταξίδι» του δεν μπορεί να το ματαιώσει κανείς και τίποτα. Αυτό θα συνεχιστεί χωρίς απαραίτητα να έχει συγκεκριμένο προορισμό και κατάληξη.

Dum spiro, scribam, για να παραφράσουμε ελαφρώς τη λατινική φράση…

*     *     *

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΙΧΑΛΗ ΤΖΑΝΑΚΗ

Ο Μιχάλης Τζανάκης σπούδασε φιλολογία και εργάζεται στην 7η Υγειονομική Περιφέρεια Κρήτης ως διοικητικός υπάλληλος. Τακτικός συνεργάτης σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, με δημοσιευμένα άρθρα, χρονογραφήματα, αλλά και κριτικές. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί οκτώ βιβλία του (κυρίως ιστορικά μυθιστορήματα) και έχει διακριθεί σε διαγωνισμούς Ποίησης (Ποιητικοί Αγώνες Δελφών από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών) και Διηγήματος (Ελευθερουδάκης 2013, Φεστιβάλ της Άμμου 2018, 2019, διεθνής διαγωνισμός ζωοφιλίας, Λαμία 2019 κλπ). Συμμετείχε επίσης σε τρεις συλλογές διηγημάτων οι οποίες βραβεύτηκαν από εκδοτικούς οίκους, καθώς και σε δύο Ποιητικές Ανθολογίες. Διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. του συλλόγου Συγγραφέων-Λογοτεχνών «Κρητών-Λόγος». Έχει λάβει μέρος ως συντονιστής ή παρουσιαστής σε δεκάδες παρουσιάσεις λογοτεχνικών και ιστορικών κυρίως βιβλίων. Για δύο χρόνια 2011-2013 (έως το κλείσιμό της) ασχολήθηκε με ραδιοφωνικές παραγωγές στην ΕΡΑ Κρήτης. Πήρε μέρος σε δυο εθελοντικά ταξίδια σε Κένυα και Γκάνα στα πλαίσια αποστολής από ΜΚΟ.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ: Στον παρακάτω σύνδεσμο: http://www.biblionet.gr/author/106566/%CE%9C%CE%B9%CF%87%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82