Ο ελεγκτής - Χρήστος Μιχ. Καπνίσης (Λογοτεχνικό Δωδεκαήμερο Χριστουγέννων 2022)

 

Ο ελεγκτής

Χρήστου Μιχ. Καπνίση

«Να περάσει ο επόμενος», βρυχήθηκε ο Ελεγκτής.
Ο γέρος με το τριμμένο παλτό σηκώθηκε και πλησίασε. Ένα σχοινί κρατούσε το παλιό ρούχο τυλιγμένο πάνω του. Το κασκόλ που τύλιγε το λαιμό του ήταν τρυπημένο σε δεκάδες μεριές, το παντελόνι που κρεμόταν στα αδύνατα πόδια του λιγδιασμένο και τα παπούτσια του ήταν, πέρα από παράταιρα, από διαφορετικό ζευγάρι το καθένα, μια απελπισία. Ο Ελεγκτής κοίταξε το πρόσωπό του. Πυκνά, μπερδεμένα γένια ένωναν το γιακά με τα μάτια, μαλλιά που είχαν κόψει κάθε σχέση με σαπούνι και τσατσάρα, μάτια χωμένα στις κόγχες τους κοιτούσαν περισσότερο το πάτωμα παρά οπουδήποτε αλλού. Δίπλα του περπατούσε ένας σκύλος. Η εμφάνισή του ήταν ανάλογη με του αφεντικού του. Τα γόνατα ήταν γεμάτα κάλους, η γούνα του τρύπια σε διάφορα σημεία από τσιμπούρια και δαγκωματιές. Με λίγα λόγια γέρος και τετράποδο μια αισθητική συμφορά. Ο Ελεγκτής ίσιωσε τα γυαλιά του και άνοιξε το τεράστιο βιβλίο.
«Για να δούμε λοιπόν. Μάλιστα, εδώ είσαι. Σταμάτης Φερόπουλος του Δημητρίου και της Ιωάννας, σωστά;»
«Μάλιστα, κύριε», απάντησε ο γέρος, βγάζοντας το σκουφί του. Κάτω από το κάλυμμα πετάχτηκαν τούφες μαλλιών που ορθώθηκαν σαν ξεροί θάμνοι, χωρίς τάξη. Ο Ελεγκτής είχε την εντύπωση ότι μαζί τους πετάχτηκαν και μερικές ψείρες. Αλλά επειδή ήταν μύωπας, έπεισε τον εαυτό του ότι παράβλεψε. Έχωσε ξανά τη μύτη του στο βιβλίο.
«Και μαζί ο Τεμπέλης, αγνώστου πατρός.»
Ο σκύλος γάβγισε σαν να συμφωνούσε. Το βλέμμα του Ελεγκτή μαλάκωσε.
«Τα ζώα περνούν ούτως ή άλλως ελεύθερα. Όσο για σένα…. Χμ....»
Γύρισε τις σελίδες. 
«Έχουμε και λέμε λοιπόν: Βλέπω εδώ ότι πολλές φορές πήρες το γλυκό κρυφά από το βάζο, και κάμποσες φορές επίσης έφαγες περισσότερα βουτήματα απ’ όσα έλεγες στη μάνα σου.»
«Ήμουν παιδάκι τότε, κύριε. Δεν ήξερα.»
«Στο σχολείο πείραζες τους μικρότερους.»
Ο γέρος έστριψε το σκουφί στις παλάμες του μα δεν μίλησε.
«Μάλιστα. Βλέπω εδώ ότι έκανες τακτικά και χωρίς να ντρέπεσαι αντιγραφή στα διαγωνίσματα.»
«Ποτέ δεν ήμουν καλός στα γράμματα, κύριε», ψέλλισε ο άλλος. «Προτιμούσα να ονειρεύομαι.»
«Το δέχεσαι λοιπόν. Καλώς. Πάμε παρακάτω. Εδώ λέει ότι παράτησες την κοπέλα σου, την… την Ελένη Μαντζαράκη του Γεωργίου και της Χαρίκλειας για την Ζωή Λερεντίδη του Γεωργίου και της Κωνσταντίνας. Τι έχεις να πεις γι’ αυτό;»
«Δεν την άφησα. Απλώς δεν ταιριάζαμε.»
«Της είχες ορκιστεί αιώνια αγάπη. Το ξέχασες;» είπε ο Ελεγκτής και η φωνή του γέμισε το χώρο. Ο γέρος έσκυψε αμίλητος το κεφάλι.
«Προχωράμε. Εδώ βλέπω ότι έκλεψες το κράτος. Σ’ ακούω. Τι έχεις να πεις;»
«Είχα ένα μαγαζάκι, κύριε. Μικρό, συνοικιακό. Μπορεί κάποιες φορές να μην έβγαινα, να μην μπορούσα να πληρώσω το φόρο. Έπρεπε να φάω κάτι, να πληρώσω ρεύμα, νερό, τηλέφωνο, νοίκι. Και οι φόροι όλο και ανέβαιναν.»
«Δεν έχεις άδικο σ’ αυτό», συμφώνησε ο Ελεγκτής, σημειώνοντας στο βιβλίο του. «Αλλά εδώ βλέπω ότι έβλαψες τον συνεταίρο σου. Πήρες όλο το εμπόρευμα όταν έκλεισες.»
Σ’ αυτά τα λόγια ο γέρος τίναξε το κεφάλι του ψηλά.
«Δεν τον έριξα», είπε με φωνή σταθερή αυτή τη φορά. «Είχα πάρει δάνεια, είχα βάλει υποθήκη το σπίτι μου, χρωστούσα παντού. Εκείνος τίποτα. Χώρια που ποτέ δε συμφώνησε μαζί μου ότι δεν πάμε καλά. Αν κλείναμε νωρίτερα θα είχα λιγότερα χρέη.»
Ο Ελεγκτής φάνηκε να σκέφτεται όσα άκουσε. Μετά γύρισε κάποιες σελίδες, διάβασε κάτι προσεκτικά, και κούνησε το κεφάλι του.
«Ναι, σωστά, συμφωνεί με τα υπόλοιπα. Καλώς, αυτό το σβήνουμε. Αλλά εδώ βλέπω ότι είπες ψέματα στον Παύλο Θεοδωρόπουλο του Αντωνίου και της Αικατερίνης. Τι απολογείσαι;»
«Έψαχνα για δουλειά. Με ρώτησε αν ξέρω από υπολογιστές και είπα ναι. Θα πρέπει να γράφει εκεί μέσα ότι μέσα σε μερικούς μήνες έμαθα πολύ περισσότερα από ότι χρειαζόταν, και μάλιστα μόνος μου.»
«Αυτό δεν αναιρεί το ψέμα.»
Ο γέρος έσκυψε το κεφάλι. Τι να πει;
«Έχεις μάρτυρες να υποστηρίξουν την αίτησή σου;»
«Μάρτυρες; Τι μάρτυρες, κύριε Ελεγκτά; Οι φίλοι μου, μόλις έχασα τη δουλειά και το σπίτι μου με εγκατέλειψαν. Οι γνωστοί μου, όσοι είχαν απομείνει δηλαδή, με είδαν σ’ αυτά τα χάλια και μου γύρισαν την πλάτη. Όχι, κύριε Ελεγκτά, δεν έχω μάρτυρες.»
«Τότε, λυπάμαι, αλλά η αίτησή σου απορρίπτεται.»
Έσκυψε, έψαξε στο συρτάρι, έβγαλε μια τεράστια κόκκινη σφραγίδα και ετοιμάστηκε να την πατήσει στη σελίδα. Τότε ο σκύλος, που όλη την ώρα στεκόταν ακίνητος δίπλα στον γέρο, είπε:
«Μπορώ να μιλήσω εγώ υπέρ του.»
Ο Ελεγκτής γύρισε και χαμογέλασε.
«Φυσικά και μπορείς. Η μαρτυρία των ζώων έχει ιδιαίτερη βαρύτητα εδώ. Ξέρουμε ότι δε λέτε ποτέ ψέματα. Σ’ ακούω φίλε μου.»
Ο σκύλος ξερόβηξε, σαν δικηγόρος πριν την αγόρευση.
«Συνάντησα τον κύριο Φερόπουλο πριν έξι μήνες σε μια στοά. Έβρεχε, ήμουν μούσκεμα, και τα νερά είχαν παρασύρει όλα τα σκουπίδια. Δεν έβρισκα τίποτα να φάω. Εκείνος είχε μια τυρόπιτα στο χέρι. Στάθηκα αλλά δεν πλησίασα. Θα μπορούσε να με χτυπήσει, δε θα ήταν δα κι ο πρώτος... Αλλά μου έκανε νόημα να πλησιάσω και μου έδωσε τη μισή. Από τότε κάθε μέρα όλο και κάτι θα μου έδινε, κι έτσι έμεινα κοντά του.»
Ο Ελεγκτής έβγαλε και έτριψε τα γυαλιά του. Ο γέρος δεν το πρόσεξε, αλλά τα χέρια του έτρεμαν.
«Και για το πρόσφατο γεγονός της εικοστής τετάρτης τρέχοντος τι έχεις να προσθέσεις;»
«Χιόνιζε, κύριε. Δεκέμβρης βλέπετε. Ο κύριος Φερόπουλος ήταν σε μια γωνιά, παρακαλώντας τους περαστικούς για κανένα κέρμα, κάποια βοήθεια. Πέρασε μια κυρία, του έδωσε κάτι ψιλά κι ένα φραντζολάκι. Μου έγνεψε να πλησιάσω. Είχα να φάω τρεις μέρες και έτρεμα από το κρύο. Μου έδωσε το ψωμάκι και, έτσι που με είδε παγωμένο, άνοιξε το παλτό του και με πήρε μέσα να με ζεστάνει. Μετά βρεθήκαμε εδώ.»
Ο Ελεγκτής έτριψε τα μάτια του. Σε μια προσπάθεια να κρύψει τα δάκρυά του έσκυψε στο συρτάρι και έβγαλε μιαν άλλη σφραγίδα, χρυσή και αστραφτερή και με μια κίνηση σφράγισε το έγγραφο. Με φωνή σπασμένη είπε:
«Δώστε αυτό στον Άγιο Πέτρο, κύριε Φερόπουλε. Είναι το εισιτήριό σας. Καλή διαμονή. Και καλά Χριστούγεννα.»