Συνέντευξη με τον λογοτέχνη Δημήτρη Α. Δημητριάδη - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήση μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν. Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του πρώτου τόμου της «Ηλεκτρονικής Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία θα συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book.

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τον λογοτέχνη Δημήτρη Α. Δημητριάδη, ο οποίος συμμετέχει στην «Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό του έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ

1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Πυροτέχνημα εσωτερικής καύσης κι εξωτερικής θέας. Ένας αυτόματος μηχανισμός σε ειδικό περιβάλλον. Οι εκρήξεις της ψυχικής έντασης πέρα από τις διαστάσεις του ορατού και του αόρατου, από τα όρια του χρόνου, του μύθου και της Ιστορίας, η ολοκληρωτική κατάλυση των φραγμών του υπαρκτού και του επινοημένου.

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Το θέμα είναι να ανακαλύψουμε τα μαγικά συστατικά της, να δούμε τι είναι αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει από τη μονιμότητα, την κανονικότητα και τον ισοπεδωτικό λόγο. Μόνο έτσι μπορεί να προσφέρει και μόνο έτσι, ίσως, οι κατά τον Σαίξπηρ τρελοί, οι ερωτευμένοι και οι τεχνίτες του λόγου να κατακτήσουν τον κόσμο.

3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Άλλες εποχές σήμερα, άλλες λέξεις, άλλοι δρόμοι, άλλα καλαμπαλίκια. Δεν υπάρχει στις μέρες μας ή ελάχιστα διαφαίνεται το ενδιάμεσο κενό που σημαίνει νιώθω και γνωρίζω. Παρ’ όλα αυτά η ποίηση υπάρχει και θα υπάρχει ως η σωστική μεταμέλεια αυτού του κενού. Είναι η μόνη ελπίδα για το μέλλον, αν θέλει ο άνθρωπος να σωθεί από την αποκτήνωσή του.

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Ποίηση είναι το όνειρο που δε θέλει να ξυπνήσει ή ένα όνειρο που διαρκώς αναβάλλεται. Είναι να ανοίγεις το παράθυρο να πέσεις και να σε σώζει μια παγωμένη ριπή ανέμου σε μια νύχτα απόλυτης άπνοιας. Να πηγαίνεις στον πόλεμο χωρίς ελπίδα νίκης ή ήττας, απλώς από ανάγκη να παλέψεις για κάτι. Μόνο στη μάχη της νιώθεις βολικά, μια οικειότητα τρόμου, μια γλυκύτητα τρέλας, μια διέγερση πόθου. Μια ψυχική ακροβασία είναι η ποίηση. Για κάθε συνάντηση μαζί της ανταλλάσσεις λίγο ζωή και λίγο θάνατο. Η γοητεία έγκειται στο ποιος ανάμεσά σας θα πάρει τι. Είναι η κόκκινη φέτα σελήνη. Ο τρόπος που υπάρχουμε στο περιθώριο και μια καταφυγή για το παιδί του μέλλοντός μας, το προϊόν μιας εγκεφαλικής χημικής αντίδρασης ενάντια στη ματαιότητα της ύπαρξης, ενάντια στο δολοφόνο χρόνο, ένα χαστούκι στο πρόσωπο που χάσαμε πριν το βρούμε, η πιτζάμα του ισοβίτη.

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Παιδιόθεν ξεκίνησα. Μαθητής του εξαταξίου Γυμνασίου εκείνης της εποχής, άρχισα να γράφω τα πρώτα μου κείμενα. Ο λόγος της παρότρυνσης δεν ήταν τίποτα άλλο παρά τα εμπόδια που έβλεπα μπροστά μου και ήσαν παράξενα φορτισμένα από την αλήθεια.

6. Γιατί γράφετε;

Θα σας απαντήσω με το ποίημά μου «Γιατί μόνο ο θάνατος δεν έχει λέξεις»:

Γράφω γιατί μου λείπεις
πάντα μου λείπεις
κι ο μόνος ήχος του κόσμου
είναι ένα ατέλειωτο κόκκινο μπλουζ

γιατί θρυμμάτισαν το πρόσωπό μου
σπάσαν την ψυχή μου με σφυριές 
και γυμνό με πέταξαν σε σκοτεινούς καιρούς
ν’ ακούω τριγμούς
και σαλεμένους να σέρνουν αλυσσίδες

γιατί οι άνθρωποι δε λένε ποιήματα πια
τους βλέπω πώς σφάζουν τα παιδιά
και πώς τα πνίγουν
κι ο πόλεμος μαίνεται γύρω μου
με τους νεκρούς ν’ ατενίζουν πάνω απ’ τον τάφο τους 
την έξαψη του αίματος

γιατί μόνο ο θάνατος δεν έχει λέξεις
κι ένα πυρωμένο ποτάμι μου ζητά να τον παλέψω.

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Το σπέρμα του αιφνίδιου. Η υποδόρια ταραχή και οι εσωτερικές λάμψεις που σηματοδοτούν το μυστηριώδες αλφάβητο μιας άγνωστης μετάλλαξης.

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Με την ποίηση, κυρίως, αλλά και με κείμενα – δοκίμια πολιτικού και κοινωνικού προβληματισμού και με τον γνωμικό λόγο.

9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.

Έχω εκδώσει έντεκα βιβλία, κείμενά μου μεταφράστηκαν στα Γαλλικά, Ιταλικά, Πολωνικά και Αγγλικά, κάποια ποιήματά μου μελοποιήθηκαν και συνεργάζομαι με πολλά περιοδικά κι εφημερίδες.

10. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Πρωί. Οκτώ με δέκα. Και έντεκα…

11.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Η ζωή ενός λογοτέχνη, στα δύσκολα και δύσμοιρα χρόνια μας, είναι από μόνη της Ελευθερία. Είναι η άφθαρτη επιθυμία υπέρβασης αυτής της κατάστασης.

12. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Ικανοποιητική μεν, τραυματική δε. Ικανοποιητική, γιατί πολλοί γράφουν και ως εκ τούτου κάτι μένει, τραυματική δε, γιατί αυτό το κάτι δεν μπορεί να γίνει λεπίδα, δεν μπορεί ν’ ανοίξει μονοπάτια, ν’ ανασύρει τους πόθους που ίσως θερμάνουν την ψυχή του σύγχρονου ανθρώπου.

13. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

Αδυνατώ να πιστέψω την ποιότητα των περισσότερων τέτοιων βιβλίων και ως εκ ετούτου αντιπαρέρχομαι την όποια επιτυχία τους. Θεωρώ ότι αυτές οι εκδόσεις τα ίδια και τα ίδια μηρυκάζουν, είναι άνευρες, εύπεπτες και σαφέστατα ούτε Σημαίνουν, ούτε Δείχνουν.

14. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Το έντυπο, φυσικά. Ό, τι κι αν γίνει, όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσο κι αν η τεχνολογία ακατάπαυστα προχωρά, ο έντυπος λόγος πάντα θα έχει εκείνη την ξεχωριστή χάρτινη μυρωδιά, εκείνο το εξαίσιο άρωμα της έντυπης δημιουργίας.

15.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

Λίγα λόγια και πιο πολύ δουλειά.

16. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Το εξαιρετικό «Κι όμως όλοι τους δεν πέθαναν» του Εβραίου γιατρού της Θεσσαλονίκης Ισαάκ Ματαράσσο. Η πρώτη έκδοσή του κυκλοφόρησε το 1948 και πρόσφατα επανεκδόθηκε από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο». Πρόκειται για μια από τις πρώτες καταγεγραμμένες μαρτυρίες των Ελληνοεβραίων, μια καταγραφή των δεινών που υπέστησαν στα τριάμιση χρόνια της γερμανικής κατοχής στην Θεσσαλονίκη.

17. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Ο Μ. Καραγάτσης, η Κατερίνα Καριζώνη, ο Γιώργος Σκαμπορδώνης, η Έρη Ρίτσου. Εκτιμώ, επίσης, πάρα πολύ, τη γραφή του πατέρα του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος Γιάννη Μαρή.

18. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

Το «Κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου, «Η ατέλειωτη γραφή του αίματος» του Νίκου Μπακόλα, το «Και με το φως του λύκου επανέρχονται» της Ζυράννας Ζατέλη και άλλα.

19. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Αρκετά μπορώ να πω. Μια ποιητική συλλογή υπό έκδοση, ένα βιβλίο με πεζά και πλήθος συνεργασιών σε διάφορα έντυπα. Γεροί να’ μαστε.

*     *     *

Μην έχοντας άλλη επιλογή παρά μονάχα το αίμα
(του Δημήτρη Α. Δημητριάδη) 

Και να.
Επιτάφιος κι αναστάσιμος ο ονειρικός τρομοκράτης
ταχυδακτυλουργός του αιωνίου φόβου
και τους θριαμβεύοντος σπαραγμού
ξεγραμμένος απ’ τους πάντες κι απ’ τα πάντα
ξεχύνεται
άνεμος ελευθερωμένος κι ελευθερωτής
γεμάτος συνθήματα κομμάτια
λιωμένα πάθη
κι αρχέγονες προσευχές.
Ξεχύνεται 
χωρίς καμιά προοπτική επιστροφής
-πώς να ορίσεις άλλωστε την αφετηρία της ορμής
πώς να ξανακλείσεις τον αετό που εφορμά στη θύελλα-
ανοίγοντας πυρ σε δασκάλους 
εργολάβους 
και ψυχαναλυτές 
σ’ εμπόρους
ιερείς
χρηματιστές και κομματάρχες
σε ρουφιάνους και αστυνόμους
πυροδοτώντας
ιερουργός εμπρηστής
τον πηχτό πολτό των είκοσι λεηλατημένων αιώνων
δοσμένος ολοκληρωτικά στη δαπάνη του αίματος
καταδικασμένος ζωντανός
μέσα στο θάνατο
αθάνατος.

Πάνω σου γαντζώνω την ψυχή μου
(του Δημήτρη Α. Δημητριάδη) 

Έξαλλη νύχτα
ανεξιχνίαστη
στοιχειωμένη από αρματωμένα φαντάσματα
κι αιματηρές κληρονομιές
φορτωμένη ερωτευμένα ξωτικά
ματωμένα φεγγάρια
και σελώματα

ανικανοποίητη νύχτα
η ανάσα μου δίχως αντοχή
δίχως αιχμή
λυγίζει
ξεριζώνεται
δεν υπάρχει πια φόβος
ένας τρόμος μονάχα ορμά
με πιάνει απ’ τα μαλλιά
με σέρνει
παιανίζει τα εμβατήριά του
διατυμπανίζει τη νίκη του
διατυμπανίζει την ήττα μου

νύχτα μου
με τον ακοίμητο καημό 
και το σαράκι
ανένδοτη νύχτα μου
που αλωνίζεις με άλογα φτερωτά
οργανώνεις τις άμυνες
και βγαίνεις στην κόντρα επίθεση

πάνω σου γαντζώνω την ψυχή μου.

 Φυσάει
(του Δημήτρη Α. Δημητριάδη) 

Φυσάει
φυσάει απόψε
φυσάει στα μοναχικά δωμάτια όπου μια λάμπα φεγγίζει
για κάποιους που μόνιμα λείπουν
φυσάει σε σήραγγες
σε νταμάρια
σε βαθιά πηγάδια σηκώνεται κονιορτός
φυσάει στον πάτο του φωταγωγού
σε πατημασιές συνομοτών
και σωρούς αιμάτων
φυσάει σε τριγμούς και ποδοβολητά
σε τραντάγματα φοβερά
χωρίς φωνή
χωρίς αντίλαλο
φυσάει στην Αμοργό
ξεσηκώνοντας τους βρεγμένους καημούς της αποβάθρας
φυσάει στο Σύνταγμα
κι ο Μιχάλης Κατσαρός αγωνίζεται να κρατηθεί
με το παλτό του πλησίστιο
και τη χαίτη να λευκαίνει στον άνεμο
φυσάει
και σηκώνει ψηλά τους μάρτυρες και τους εκτελεσμένους 
φυσάει στις χαμένες κορυφογραμμές
στους κυρτούς ώμους
τους φορτωμένους μια στάχτη που δεν είναι δική τους 
φυσάει παρασέρνοντας ανεπίδοτα γράμματα
στο Βάι
στα Τέμπη
στο μακρινό Δουβλίνο
φυσάει στα ίχνη της παλιάς θρησκείας
σ’ εκείνα τα ίχνη που σε κάνουν να λυγίζεις τα γόνατα
έστω κι αν η πίστη έχει ξεραθεί στο οστά
φυσάει σε αντένες αγχόνες και σημαίες ξυράφια
στα ερημόσκυλα
καθώς προσπαθούν να κρυφτούν γλείφοντας τις πληγές τους
φυσάει στους εραστές του σεληνόφωτος
τους πάντα ανερχόμενους
τους έτοιμους να καταποντιστούν
στους κροτάφους φυσάει ένα παράξενο σφύριγμα
φυσάει στους ενθουσιαστικούς παιάνες
μ’ όλες τις αιματοχυσίες που δε βγάζουν πουθενά
φυσάει σε στήθια κομμάτια
σε χέρια κομμάτια
φυσάει στο ομοίωμα του άλλου
και του άλλου
και του άλλου εαυτού σου
φυσάει ανάμεσα στο σχεδόν τίποτα και στο τίποτα
φυσάει στο σύνορο
δαιμονισμένα φυσάει
φυσάει
φυσάει
φυσάει

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ

Γεννήθηκε το 1955 στο Τέμενος Παρανεστίου Δράμας και ζει στη Θεσσαλονίκη.

Ασχολείται με τη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφία. Πρωτοδημοσίευσε κείμενά του στα εβδομαδιαία περιοδικά Ταχυδρόμος και Επίκαιρα της Αθήνας και συνέχισε να γράφει σε διάφορα έντυπα: Γιατί, Τραμ, Εμβόλιμον και Ομπρέλα. 

Τελευταία συνεργάζεται με τις περιοδικές εκδόσεις λογοτεχνίας και τέχνης Μανδραγόρας, Σίσυφος, Ένεκεν, 3η χιλιετία, iamvos art κ.α. και με τις επιθεωρήσεις πολιτισμικής και πολιτικής παρέμβασης Κοινωνική Επιθεώρηση και Πολίτες. Παράλληλα διατηρεί τη μόνιμη στήλη Στην απέναντι όχθη της εφημερίδας Ενημέρωση.

Τιμήθηκε με πρώτες τιμητικές διακρίσεις από τον Σύνδεσμο Εκδοτών Βορείου Ελλάδος, το Δήμο Θεσσαλονίκης, την Πανελλήνια Εταιρία Λόγου και Τέχνης και κατ’ επανάληψη από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων, σε εκδηλώσεις για τη λογοτεχνία των Ποντίων.

Άρθρα και μελέτες του μεταδίδονται από ραδιοφωνικές εκπομπές, ποιήματά του μελοποιήθηκαν, μεταφράστηκαν στα Γαλλικά, Ιταλικά, Πολωνικά και Αγγλικά και συμπεριλαμβάνονται σε διάφορες ανθολογίες και συλλογικές εκδόσεις.

Υπήρξε τακτικό μέλος της Ενωτικής Πορείας Συγγραφέων και Ιδρυτικό μέλος της Λαογραφική Εταιρίας Ν. Πέλλας.

Έργα του: 

• Χωρίς σύνορα, Τέχνη και λόγος 1982
• ¬Τα ηχεία του κίνητρου και της υποταγής, Ιθάκη, 1990
• Απέναντι, 24 γράμματα, 2015
• Τα μπλουζ είναι κόκκινα, Επύλλιον, 2015
• Café Republic, Πυξίδα, 2016
• Στη σπηλιά της μεγάλης αγέλης, Ρώμη, 2016
• Το αίμα μένει, Ρώμη, 2016
• Από όνειρο και θάνατο, Ρώμη, 2017
• Σελίδα μισοφέγγαρη, 24 γράμματα, 2017
• Δοκάρι και μέσα, 24 γράμματα, 2018