Συνέντευξη με τη λογοτέχνιδα Μαρία Κολτσάκη - ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

Ο «ΚΕΦΑΛΟΣ - Το Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλονιάς» έχει ξεκινήση μία νέα δράση με τίτλο: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ» (ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ 3ο ΤΟΜΟ γίνονται δεκτές έως τις 31/12/2019 - ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ: ΕΔΩ) και προσκαλεί όλους τους Λογοτέχνες, Ποιητές και Συγγραφείς να συμμετάσχουν σ' αυτήν. Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η προβολή μέσω αφιερωμάτων και συνεντεύξεων των σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών, Ποιητών και Συγγραφέων, είτε έχουν εκδώσει κάποιο βιβλίο είτε όχι και η δημιουργία του πρώτου τόμου της «Ηλεκτρονικής Εγκυκλοπαίδειας των Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών», η οποία έχει συσταθεί σε μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα με τη μορφή ηλεκτρονικών τόμων και την έκδοση δωρεάν e-book.

Στη σημερινή μας παρουσίαση στα πλαίσια της δράσης: «ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ», θα σας παρουσιάσουμε τη λογοτέχνιδα, Μαρία Κολτσάκη, η οποία συμμετέχει στην «Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Ελλήνων Λογοτεχνών» και απάντησε στις ερωτήσεις του Δημοσιογράφου, Λογοτέχνη και Εκδότη του Περιοδικού Κέφαλος, κ. Πλούταρχου Πάστρα, για το λογοτεχνικό της έργο, τα βιβλία και τη λογοτεχνία.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΚΟΛΤΣΑΚΗ

1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;

Η συγγραφή έντεχνου πεζού ή έμμετρου λόγου» ("ΝΕΟ ΛΕΞΙΚΟ της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ", Αθήνα 1992, Εκδόσεις ΣΤΑΦΥΛΙΔΗ). Η τέχνη του λόγου, όμως, ανώτερη και ισχυρότερη των τεχνών -σα ζωντανή υπόσταση- διαθέτει απεριόριστη δύναμη, δημιουργεί ή γκρεμίζει εικόνες, ενώνει ή διχάζει κοινωνίες, εγείρει ή κατευνάζει πάθη, απελευθερώνει ή σκλαβώνει...

2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;

Τροφή! Πνευματική τροφή είναι η καλή λογοτεχνία, πεζός ή έμμετρος λόγος.

3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;

Ζούμε σε μια ρηχή εποχή, προχειρότητας και ταχύτητας. Αυτό αποτυπώνεται, κατά κύριο λόγο, στην τέχνη. Λιανοτράγουδα, επιτυχίες της εβδομάδας, μουσικές - οι οποίες μόνον ψυχική ηρεμία δεν χαρίζουν, πρόσκαιρος ενθουσιασμός - μέσα απ’ την επιβολή των μέσων, γρήγορο και χωρίς κόπο  κέρδος, αναζήτηση εύκολης κι ευρείας αναγνωρισιμότητας - με όποιο κόστος, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κακή χρήση αυτών, κάπου έχουμε εκτροχιαστεί... βιώνουμε καθημερινά την παρακμή της κοινωνίας μας. Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής, ο αγώνας της επιβίωσης καθώς κι η κυριαρχία της εικόνας -στην καθημερινότητά μας- δεν επιτρέπουν χρόνο για, ενδελεχή, εξερεύνηση -δυσκολονόητων- ποιητικών πονημάτων. Πάντα το εύκολο είναι πιο ελκυστικό. Αυτός είναι –πιθανότατα- ο λόγος που ο, σύγχρονος, άνθρωπος αποφεύγει να προβληματιστεί - εξερευνώντας βαθύτερα νοήματα. Σ’ ό,τι αφορά δε το μέλλον της ποίησης… θα υπάρχουν –πάντα- οι λάτρεις της, που δεν διστάζουν να βουτήξουν στα νάματά της και ν’ αναζωογονηθούν. Η καλή ποίηση, η ποιοτική λογοτεχνία –γενικότερα- έχει διάρκεια κι ο χρόνος είναι, πάντα, ο -πιο αλάθητος- κριτής της.

4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;

Υπέρτατη δύναμη της τέχνης του λόγου. Οι δυνάμεις της γης συγκεντρώνονται, για να μετουσιώσουν το κάρβουνο σε διαμάντι. Η δύναμη της τέχνης του λόγου, συγκεντρωμένη σε ποιητικό λόγο, παράγει -απίστευτης καθαρότητας- διαμάντι: την ποίηση. «Χρυσός σαν είναι η σιωπή ο λόγος της ταξίμι… Διαμάντι αργυροστόλιστο η ποίηση... (απ’ την ποιητική συλλογή "Αντίδωρο Διαδρομές", 2016) 

5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;

Από μικρό παιδί γράφω. Αυτό αποτελούσε, ανέκαθεν, τη βαλβίδα ασφαλείας μου. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα έπρεπε να μάθω -απ’ την αρχή- τη μητρική μου γλώσσα την οποία στερήθηκα, τη θαύμαζα και τη θαυμάζω απεριόριστα. Αυτό με αποσυντόνισε. Το αποτέλεσμα; Σταμάτησα να γράφω. Άρχισα περισσότερο να διαβάζω. Διάβαζα ό,τι έπεφτε στα χέρια μου, από εφημερίδες και περιοδικά μέχρι ευκολοχώνευτα βιβλία. Μετά ήρθε το “βαρύ” πυροβολικό, οι μεγάλοι κλασικοί ή νεότεροι Έλληνες φιλόσοφοι και λογοτέχνες. Έμαθα τον Όμηρο, μέσα απ’ τα σχολικά βιβλία των παιδιών μου. Ξαναδιάβασα Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Σοφοκλή, Ευριπίδη, Αριστοφάνη -σε νεοελληνική μετάφραση- ενώ, μέχρι τότε, τους γνώριζα -απ’ τα φοιτητικά μου χρόνια- μονάχα στ’ αγγλικά. Κατάφερα, επιτέλους, να διαβάσω - να κατανοήσω - να θαυμάσω Αναγνωστάκη, Μυριβήλη, Καζαντζάκη, Καραγάτση, Παπανούτσο, Παπαδιαμάντη, Σεφέρη, Ελύτη... ατελείωτος ο κατάλογος όπως κι η θεματολογία. Έπρεπε να κερδίσω τον χαμένο χρόνο. Ξαφνικά, είκοσι –περίπου- χρόνια μετά, άρχισε να ρέει∙ μπορούσα -και πάλι- να γράψω. Τώρα, όμως, ο λόγος είχε άλλη μορφή: τα νοήματα βαθύτερα, το απαύγασμα -αρκετά πιο- μεστωμένο, αλλά ο τρόπος έκφρασης ανυπόμονος. Έπρεπε κάτι ν’ αρχίσει και να τελειώσει γρήγορα, αφήνοντας πάντα γεύση - αίσθηση - συναίσθηση, πρώτα σε μένα. Στην αρχή το έκρυβα. Τυχαία το ανακάλυψε, κάποια μέρα, ο σύζυγός μου και κείνος με παρότρυνε να το βγάλω προς τα έξω.  

6. Γιατί γράφετε;

Αποσυμπίεση.

7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 

Τα γύρω μου τεκταινόμενα, το φύλλο που πέφτει –φθινόπωρο- απ’ το δέντρο, η ανατολή του ήλιου ή της σελήνης -σε συννεφιασμένο ουρανό- το απέραντο της θάλασσας, το γαλάζιο τ' ουρανού, τα γεγονότα στη ζωή μου -και στις ζωές των γύρω μου- η πολιτική, οικονομική, κοινωνική κατάσταση, η παρακμή ή άνθιση καταστάσεων – προσώπων - γεγονότων...

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;

Πρωταρχικά με την ποίηση αλλά και το διήγημα.

9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.

Μέχρι σήμερα, υπό τον γενικό τίτλο «Στίχοι – Στιχάκια – Στοχασμοί», έχω τολμήσει την έκδοση δύο ποιητικών συλλογών: «Ταξίδια στο Χαρτί» το 2014 & «Αντίδωρο Διαδρομές» το 2016. Παράλληλα αρθρογραφώ στον τοπικό τύπο και, την τελευταία πενταετία, επιμελούμαι –συνεργατικά- στην εφημερίδα «Μακεδονικά Νέα», ειδική στήλη ποίησης, που επιγράφεται ΜΕ ΡΙΜΑ ή ΧΩΡΙΣ και παρουσιάζει Έλληνες κι αλλοδαπούς ποιητές.  

10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο που έχει τίτλο: «Αντίδωρο Διαδρομές». 

Μετά τα «Ταξίδια στο Χαρτί» των εκδόσεων «Συν+είδηση», ήρθαν οι "Διαδρομές" τους, σαν "Αντίδωρο", απ’ τις εκδόσεις «Post print»∙ δεν είναι, άλλωστε, ο προορισμός αλλά η διαδρομή που συναρπάζει... Πρόκειται για συλλογή 55 ποιημάτων. Το βιβλίο αυτό, όπως και το προηγούμενο, είναι χωρισμένο σε πέντε ενότητες: την Ερατεινή, την Ολόγιομη, την Αλγεινή, την Εφιαλτική και την Αμφιρρεπή διαδρομή, η κάθε μια με τα τοπία και τις στάσεις της, τον προβληματισμό και την ανακούφισή της.

11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;

Πάντα έλεγα πως η μέρα δεν έχει αρκετές ώρες. Παιδί της νύχτας και της αυγής, εξαρτάται πως θα με πάρει η κόπωση των λοιπών δραστηριοτήτων. Κάποιες φορές, τις περισσότερες τώρα πια, ξυπνώ αξημέρωτα∙ μέχρι να καλοξημερώσει βρίσκομαι αγκαλιά με το μπλοκάκι -ή τον υπολογιστή μου- και, κάποιες άλλες,  με παίρνει η νύχτα και ξημερώνω παρέα της...

12.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;

Αν επιθυμεί να βιοποριστεί απ’ το έργο του φοβάμαι... Όταν όμως υπάρχουν πόροι, να καλύπτουν τις καθημερινές -"επίγειες"- ανάγκες, τότε τα πράγματα –κάπως- ευκολύνουν, αφού έχει να παλέψει –μονάχα- τους πνευματικούς του "δαίμονες"...

13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Αντικατοπτρίζει την κοινωνία μας. Υπάρχουν και δουλειές επιπέδου, αλλ’ αυτές δυσκολεύονται να βγουν στο φως...

14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;

Το καλό μάρκετινγκ...

15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 

Το έντυπο χωρίς δεύτερη σκέψη. Στο έντυπο ο λόγος αποκτά σάρκα και οστά.

16.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;

«Μη σταματάς να γράφεις, παρά τις αντιξοότητες».

17. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

«Αναφορά στον Γκρέκο» του Νίκου Καζαντζάκη. Επανέρχομαι, κατά καιρούς, σε αγαπημένους συγγραφείς και ξαναδιαβάζω -εξ' ολοκλήρου- το έργο τους. Αυτήν τη στιγμή διαβάζω -και πάλι- το «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά».

18. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Έλληνες λογοτέχνες -κατά κύριο λόγο- όπως ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Κωνσταντίνος Καβάφης – απ’ τους παλαιότερους. Απ’ τους πιο σύγχρονους ξεχωρίζω -για την ποιότητα, στη χρήση της γλώσσας- τις Αθηνά Κακούρη, Μαρία Λαμπαδαρίδου - Πόθου και Λιλή Μαυροκέφαλου.

19. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

Πολύ δύσκολη ερώτηση και τι να πρωτοδιαλέξω… Ξεχωρίζω την «Πρακτική Φιλοσοφία» του Παπανούτσου, το «Πήραν την Πόλη Πήραν την» της Λαμπαδαρίδου -Πόθου, το «Της Φωτιάς και της Ερημιάς» της Μαυροκέφαλου, το «Ο Κοσμοκαλόγερος» του Περάνθη κι αρκετά άλλα...

20. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;

Παρακαλώ τον Θεό να μου δίνει υγεία, κουράγιο κι έμπνευση, για να συνεχίζω να γράφω... Υπάρχει ήδη το υλικό για δύο –ακόμη- ποιητικές συλλογές κι ελπίζω, στο επόμενο διάστημα, ν’ απολαύσω την έκδοσή τους. Υπάρχει και μια νουβέλα, η οποία στέκει –μισογραμμένη- κι αναμένει τη σειρά της, στην υπομονή μου.

*     *     *

ΚΕΝΟ

(της Μαρίας Κολτσάκη)

Παγωμένα δάκρυα
Αδιαφορίας 
Αυλακώνουν δρόμους
Απάτητους
Τετάρτη αργά
Σκοτεινής νυχτιάς
Απρόσμενα στοιχειωμένη
Πρώιμος χειμώνας
Ψυχή απροστάτευτη
Ημέρα πέφτει
Βαριά
Σκεπάζοντας θύελλες
Παρόν και μέλλον
Κρύβει παρελθόν
Σπαρταρά
Σε δίχτυ
Φυλακισμένο
Αχαλίνωτο πνεύμα
Ενοχλητικά σκαλίζει
Τους λόγους
Της απουσίας μου


Από την ποιητική συλλογή
Στίχοι-Στιχάκια-Στοχασμοί
"Αντίδωρο Διαδρομές"
εκδόσεις Post Script, Αθήνα 2016

ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ

(της Μαρίας Κολτσάκη)

Βασανίζομαι

Μία πόλη όλο γκρίζο κάθε τι που αντικρίζω

Δίχως προκοπή

Ένα σύνθημα στον τοίχο η καρδιά μου δίχως χτύπο

Στέκει αναπολεί

Βασανίζομαι Στην εποχή των θαυμάτων τεχνολογικών πονημάτων Άρρητων, θολών

Τρέχει δεν την προλαβαίνει η γενιά η πλανεμένη

Πώς γητεύτηκε

Βασανίζομαι

Προσταγές λοιπόν προσήκουν σε όσους πλέον δεν ανήκουν

Τί να προσδοκώ

Εγκατάλειψη και πόνος κέλαδος κλαγγή και φθόνος

Μίσος ταξικό

Βασανίζομαι

Άδεια η πλατεία γέρος γέρνει στη γωνία

Και εκλιπαρεί

Άτι ήρωας ιππεύει ας μπορούσε να κατέβει

Βόηθα γέρο του Μοριά

Βασανίζομαι Πατρίδα χρεοκοπημένη η μεγάλη ερωμένη Η εράσμια

Με οδύνη την αγγίζω γλίσχρα αισθήματα γνωρίζω

Μάτια θολερά

Αρχή δίχως τέλος

Δίχως αρχηγό Χώρα δίχως μέλλον Δίχως οδηγό Βασανίζομαι

Από την ποιητική συλλογή

Στίχοι-Στιχάκια-Στοχασμοί

"Αντίδωρο Διαδρομές"

εκδόσεις Post Script, Αθήνα 2016

ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

(της Μαρίας Κολτσάκη)

Καρφώνω πονεμένες αράδες στο χαρτί
Αφήνω να σιτέψει το κείμενο μπλαβί
Μονάχο του πορεύει τελεύει τη γιορτή

Ποτάμια σα διασχίζει Αχέροντα φωνή
Βουβότερμ’ αγναντεύει θωπεύει ζοφερή
Γηράσκει στο κατάρτι θαλάσσιο πανί

Γρικάει τα πελάγη παλεύει σιωπηλή
Σμιλεύω καρφωμένες αράδες στο χαρτί
Νυχτιά την καρτεράει βουλιάζει αναπολεί

Κουρέλι το σκαρί στο σκότος σα μοχθεί
Απύθμενη η σκέψη αλάργα θαλερή
Ανάσταση ποθεί


Από την ποιητική συλλογή
Στίχοι-Στιχάκια-Στοχασμοί
"Ταξίδια στο Χαρτί"
εκδόσεις ΣΥΝ+ΕΙΔΗΣΗ 2014                                                                                                                                                                       

*     *     *

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΛΤΣΑΚΗ

Γεννήθηκα στην αγκαλιά του Βερμίου, στη Νάουσα της Μακεδονίας. Τα μαθητικά μου χρόνια τα πέρασα στη Βοστόνη των Ηνωμένων Πολιτειών. Παιδί Ελλήνων μεταναστών, σε ηλικία έντεκα ετών, η μεγαλύτερη δυσκολία, που αντιμετώπισα, ήταν η σχολική εκπαίδευση σε μιαν άγνωστη γλώσσα. Δυστυχισμένος ο άνθρωπος που γνώρισε δύο πατρίδες και τις αγάπησε και τις δύο πολύ. Έτσι αγάπησα την πόλη, όπου γεννήθηκα κι έζησα τα πρώτα χρόνια της ζωής μου ͣ τόσο, που πέθαινα λίγο μέσα μου - αφήνοντας κομμάτια της ψυχής μου πίσω, κάθε φορά που την αποχωριζόμουν, αφού ο πατέρας επέμενε να την επισκέπτομαι –σχεδόν- κάθε καλοκαίρι. Παράλληλα αγάπησα και τη νέα μου πατρίδα, υπερβολικά. Σωτήρια διέξοδος η γραφή, "βαλβίδα ασφαλείας". Στην ηλικία των δεκαεννιά επέστρεψα φοιτήτρια, στην Ελλάδα, όπου ξεκίνησα –απ’ την αρχή- να μαθαίνω ελληνικά! Έχοντας χάσει -στα χρόνια της εφηβείας- την ευκαιρία μαθητείας, στα ελληνικά γράμματα, δούλεψα πολύ - προκειμένου να βγω απ’ το γλωσσικό δίλημμα.Πάντα έγραφα, ποτέ οργανωμένα. Μόνον τα υπηρεσιακά μου γραπτά ήταν, πάντα, σε τάξη.
Ελάχιστα γραφόμενα, απ’ τα εφηβικά μου χρόνια, έχουν διασωθεί ͣ εκτός από κάποιες σχολικές εργασίες, στα αγγλικά, που η αείμνηστη μητέρα είχε φυλαγμένες - ασχέτως αν η ίδια δεν μπόρεσε, ποτέ, να τις διαβάσει.Τα υπόλοιπα χάθηκανστο καμίνι του χρόνου, που μας σμιλεύει και μας διαμορφώνει -στην κατάσταση του σήμερα. Άλλη αγαπημένη ενασχόληση, απ’ τα μικράτα ακόμη, το διάβασμα. Μελετώό,τι πέσει στα χέρια μου και, πάνω απ’ όλα,λογοτεχνία. Έτσι ξεπεράστηκαν τα γλωσσικά θέματα, έτσι έμαθα, διατήρησα και διατηρώ -τις δυο γλώσσες- σε ικανοποιητικό επίπεδο. Εδώ και κάποια χρόνια έχω αρχίσει να γράφω –πλέον- συστηματικά, οργανωμένα και -κατά κύριο λόγο- στα ελληνικά. Απ’ το 2007, δειλά - δειλά και υπό ψευδώνυμο,ξεκίνησα να δημοσιεύω στον τοπικό τύπο της περιοχής. Μου πήρε αρκετό καιρό να χτίσω το θάρρος να… βγω με τ’ όνομά μου. Την τελευταία πενταετία επιμελούμαι συνεργατικά -στην εφημερίδα της πόλης μου «Μακεδονικά Νέα»- ειδική στήλη ποίησης, που επιγράφεται ΜΕ ΡΙΜΑ ή ΧΩΡΙΣ, παρουσιάζοντας Έλληνες κι αλλοδαπούς ποιητές. Το 2014 εκδόθηκαν οι πρώτοι μου ΣΤΙΧΟΙ – ΣΤΙΧΑΚΙΑ – ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ, με τίτλο ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ ͣ το 2016, υπό τον ίδιο γενικό κύκλο, εκδόθηκανοι ΑΝΤΙΔΩΡΟ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ. Στη Νάουσα κατοικώ κι εργάζομαι, μέχρι σήμερα, ασκώντας το επάγγελμα του ασφαλιστικού πράκτορα. Είμαι παντρεμένη, μητέρα τριών παιδιών και γιαγιά δύο εγγονών.